مواد نیروزا در ورزش

«معرفی و موارد قابل ذکر ماده نیروزا»

تعریف ماده نیروزا

• ماده نیروزا به ترکیب یا ماده ای گفته می شود که موجب بهبود قدرت بدنی در ورزش کاران می شود.

انواع ماده نیروزا همراه با شرح مختصری از آنها

ال کارنی – تین

• ویتامین B 7
• در بدن به اندازه کافی سنتز می شود (جز در موارد بیماری)
• پیش ساز آن اسیدهای آمینه ضروری لیزین و متیونین است.
• مصرف آن نشاط و سر حالی ندارد.
• به عنوان یک چربی سوز مطرح شده است.
• برای سنتز نیاز به ویتامین های B2، B6، C و آهن دارد.
• مقدار سنتز روزانه آن در بدن ۲۰-۱۶ گرم است.
• دریافت غذایی آن ۱۱-۸ میلی گرم است (حداکثر ۳۰ میلی گرم).

مهم ترین منابع غذایی کارنی تین

نقش کارنی تین در مصرف اسید های چرب

• تسریع سوخت چربی در میتوکندری (نقش کانال ورود اسیدهای چرب به داخل میتوکندری را دارد)
• کمک به رسیدن اسیدهای چرب به جایگاه های ساختمانی در سلول
• ادعا می شود مکمل آن موجب افزایش چربی می گردد (اثبات نشده است)

• سنتز آن در بدن محدودیت ندارد.

مزایای کارنی تین برای ورزشکارن

• افزایش Vo2 maxبه میزان ۶ درصد با دریافت ۴ گرم در روز
• مگادوز باعث افزایش اکسیژن بافت ها از طریق تاثیر بر فعالیت عروق خونی و محافظت از سلول های اندوتلیال
• مفید برای ورزش کاران (ورزش های طولانی مدت) و ورزش کاران با حداکثر قدرت بدنی
• تقویت حذف اسید پیروویک (جلوگیری از تجمع اسید لاکتیک یا قدرت تامپونی)
• دریافت ۲ گرم یک ساعت قبل از فعالیت سنگین

منشاء کراتین به عنوان ماده نیروزا

• سنتز در درون بدن (از سه اسید آمینه آرژنین، متیونین و گلیسین)
• تامین توسط مواد غذایی
• در عضلات روباه وحشی مقدار آن ده برابر عضلات دیگر حیوانات است
• فعالیت عضلانی موجب تجمع کراتین در فیبرهای عضلانی می شود.
• دریافت مقادیر زیاد کراتین موجب افزایش مقدار آن در عضلات می شود.

اثرات سه گانه کراتین

• ذخیره سازی کراتین فسفات در عضله
• سنتز مجدد کراتین فسفات هنگام ورزش
• قدرت تامپون (خنثی کردن اسید)
• توصیه شده است کراتین با شیر، چای و قهوه استفاده نشود.
• مقدار مصرف:
• دُز بارگیری (حمله): ۲۰-۸ گرم در روز (۵ روز)
• دُز نگهداری: ۴-۲ گرم در روز (۷۰ روز)
• افراط در مصرف با خطر ایجاد سنگ کلیه همراه است.

موارد مصرف کراتین

• در تمامی فعالیت های بدنی سرعتی (دوچرخه سواری و شنا)
• در فعالیت هایی که ۱ تا ۶ دقیقه طول می کشد.
• در تمام فعالیت هایی که نیاز به قدرت انفجاری است.

اعمال دیگر کراتین

• بازسازی پروتیین های انقباضی عضلات
• ساخته شدن فیبرهای عضلانی جدید (افزایش قدرت و سرعت)
• چرا بدن برخی افراد به دریافت کراتین پاسخ نمی دهد؟
• چگونه می توان مزایای مصرف کراتین را پس از ۲ تا ۳ ماه حفظ نمود؟
• انسولین و فعالیت بدنی موجب فعال شدن عمل انتقال کراتین می شوند.
• کولین اثر مثبت در نگهداری و افزایش کراتین دارد.

کافئین : قهوه – چای – ک.لا . کاکائو

• تطابق با استرس به علت کمک به آزادسازی آدرنالین و نورآدرنالین
• مصرف مرتب باعث تطابق غیر پایدار می شود.
• تاثیر آن روی افراد مختلف، متفاوت است.
• دریافت کافئین موجب بهبودی فعالیت در ارتفاعات ( به ویژه در اولین حضور) می شود.
• مصرف قهوه از ۴ روز قبل از مسابقه شروع می شود.
• مصرف قهوه ۴ ساعت قبل از شروع فعالیت، تاثیر بر روی فعالیت بدنی ندارد.
• مصرف کافئین موجب بی خوابی در افراد حساس می شود.
• ترک مصرف کافئین و شروع ناگهانی ممکن است احساس خستگی و سر درد ایجاد کند که تا ۴۸ ساعت دوام داشته باشد.
• مصرف قهوه یک ساعت قبل از مسابقه (شناگران، دوندگان دو ۱۵۰۰ متر) موجب مصرف حداکثر گلیکوژن می شود.
• در فعالیت بدنی، حداکثر گلیکوژن مصرف می شود.
• کافئین موجب فعال شدن مصرف گلیکوژن می شود.

عوارض مصرف کافئین

• اثر دیورتیک (کم آبی بدن)
• کاهش دفع اسید اوریک
• تحریک ترشح شیره گوارشی
• حداکثر مقدار توصیه شده: ۳-۲ فنجان یک ساعت قبل از شروع دوی ۱۵۰۰ تا ۵۰۰۰ متر
• نوشابه های کولادار اثر ضعیف تر از چای و قهوه دارند.
• مصرف نوشابه های کافئین دار ۳۰ دقیقه قبل از پایان مسابقه در دوچرخه سواران با تریاتلون (اثر مفید آن باید تایید شود)
• ۶۰ دقیقه پس از مصرف اثر تحریکی کافئین روی مغز ظاهر می شود.
• برای مصرف چربی حداقل چهار ساعت زمان لازم است.

موارد مصرف جینسنگ

• مشاغل سخت (کارگرانی که در سه شیفت کار می کنند)
• ورزش کاران ( مخصوصاً ورزش کاران سرعتی قدرتی)

                 درگیر کردن فیبرهای عضلانی سریع (IIb)

• سالمندان (درمان کم خوابی، بی خوابی، اختلالات حافظه و از دست رفتن تمایلات جنسی، خستگی مزمن، تهوع، اختلالات کبدی و دیابت در گذشته تجویز شده است)

عوارض جانبی جینسنگ

• مصرف طولانی مدت عوارضی مانند: بی خوابی، ضایعات پوستی، عصبانیت، فشار خون و اسهال صبحگاهی با مصرف ۳ گرم در روز به مدت دو سال دیده شده است.

توصیه مصرف چینسنگ

• در دوره تمرینات سنگین (مخصوصاً فصل زمستان)
• در دوره برگزاری مسابقات

کوآنزیم Q10

• به عنوان یک آنتی اکسیدان مطرح است.
• کوآنزیم Q10 همراه با سیتوکروم C به نام CAPS نقش نیروزایی دارد.
• در نارسایی قلبی و عروقی موجب بهبودی بیماران می شود.

• برای تولید انرژی ضروری است.
• در بیماران مبتلا به آنژین صدری باعث افزایش فعالیت بدنی شده است.
• روی ورزش کاران اثر مفیدی ندارد.

اینوزین

• بهبود تامین اکسیژن در بیماران با نارسایی قلبی و عروقی
• مکانیسم عمل گشادکنندگی عروق و تنظیم مسیرهای متابولیکی
• کمک به سنتز ۲ و ۳ دی فسفو گلیسرات در گلبول های قرمز و کمک به آزادسازی اکسیژن
• کمک به ساخته شدن اسید اوریک (اثر منفی بر ورزش کاران)

تورین

• محلول در آب به نام بتا-آمینواتانول سولفونیک
• محصول نهایی متابولیسم پروتیین
• از اسید آمینه سیستئین به کمک ویتامین B1 ساخته می شود.
• به مقدار زیاد در عضلات، سیستم عصبی و پلاکت ها وجود دارد.
• تورین کمک به رشد کودکان و ماندگاری پروتیین دارد.
• ضروری بودن آن به عنوان ماده مغذی ثابت نشده است.