این نوع مالیات را افرادی که اصطلاحاً به آن‌ها کسبه، اصناف، پیشه وران، صنعت‌گران گفته می‌شود و یا سایر افرادی که به صورت شخص حقوقی بابت درآمد حاصل از اشتغال به مشاغل آزاد و به‌طور انفرادی یا با مشارکت‌های مدنی پرداخت می‌نمایند، کسبه، اصناف، پیشه وران، صاحبان حرف، صاحبان کارخانه ها، کارگاه های تولیدی و سایر افرادی که به صورت شخص حقیقی از طریق مشاغل آزاد کسب درآمد می کنند و یا به طور انفرادی مشارکت مدنی دارند یا به عناوین دیگری غیر از موارد مذکور در سایر فصل های قانون مالیات های مستقیم در ایران درآمدی تحصیل کنند، مشمول مالیات بر درآمد مشاغل هستند.
قانون مالیات های مستقیم(ق،م،م)، صاحبان مشاغل را به ۳ گروه و به شرح زیر تقسیم بندی کرده است (ماده ۹۵ قانون مالیات های مستقیم).
گروه الف: صاحبان مشاغلی که به موجب ق.م.م مکلف به ثبت فعالیت‌های شغلی خود در دفاتر و روزنامه و کل هستند.
گروه ب: صاحبان مشاغلی که بر حسب قانون مالیات‌های مستقیم مکلف به ثبت فعالیت‌های شغلی خود در دفاتر درآمد و هزینه هستند.
گروه ج: صاحبان مشاغلی که مشمول مقررات بندهای (الف) و (ب) فوق نیستند و مکلفند صورت خلاصه وضعیت درآمد و هزینه خود را طبق نمونه‌های تعیین شده از طرف سازمان امور مالیاتی نگهداری کنند.
