مقدمه:
دریاها در مقایسه با خشکی ها اگر چه گستره وسیعی را در برمی گیرند
اما دارای شکنندگی بیشتری به لحاظ زیستی هستند. به دلیل ماهیت فیزیکی
آب، آلودگی ها در دریاها به سرعت پخش می شوند. ب ویژه دریاهای حاشیه های
و نیمه بسته دارای شرایط ویژه ای در این زمینه می باشند. مهمترین مشکل
جغرافیایی دریاهای حاشی های و نیمه بسته عدم تبادل آب با گستر ههای
آبی اصلی است. به بیان بهتر فعالی تهای انسانی در کرانه این دریاها دارای
بازتاب ها و پی آمدهای ناخوشایند زیست محیطی است که گستره وسیعی را
از تغییر شکل ساحل گرفته تا از بین رفتن اکوسیستم دریایی، در بر می گیرد.
گسترش آلودگی های انسانی در پهنه های آبی نتیجه تلاش بشر برای دستیابی
برای توسعه است. آسیب دیدگی محیط های آبی از میزان توسعه یافتگی
کشو رها و مناطق پیروی می کند. به بیان دیگر کشورهای توسعه یافته در
حفظ محیط از سایر کشورها موفق تر عمل می کنند.
منطقه خلیج فارس مجموعه ای از کشورهای در حال توسعه را در
بر می یگیرد که در سال های اخیر تلاشهای زیادی را برای دستیابی به توسعه
انجام داده اند. حاصل تلاش های آنها اثرات زیانباری است که در چهره
طبیعت منطقه قابل مشاهده است. همچنین این منطقه از تاریخ پر فراز و
نشیبی در طی سال های گذشته برخوردار بوده است، جنگهای ویرانگر از
ویژگی های این تاریخ پر فراز و فرود است.
تخریب محیط زیست کره زمین امروزه البته به یک مشکل جهانی تبدیل
شده و تداوم تخری بها چشم انداز ناخوشایندی پیش روی بشر قرار می دهد.
اگرچه در کنار تلاش برای پیشرفت، اقداماتی نیز در مقیاس های ملی و
بین المللی جهت حفاظت از محیط کره زمین صورت گرفته و دیدگا ههایی
چون توسعه پایدار مطرح شده تا شاید بین جریان توسعه صنعتی و محیط
زیست یک نوع آشتی معنادار ایجاد شود اما همچنان تخری بها ادامه دارد و
روند آنها از قدرت خود ترمیمی طبیعت سریع تر است. در حال حاضر هیچ
عنصری از کره خاکی از گزند تخریب ها در امان نیستند. بویژه سه عنصر
بسیار حیاتی آب، خاک و هوا که در این روند آسیب جدی می بینند.
در سا لهای اخیر دفتر حفاظت محیط زیست سازمان ملل متحد بیشتر
از گذشته وارد مسأله تخریب محیط زیست شده و نشست های جهانی
با شرکت کشورهای مختلف دنیا برگزار کرده است. ضعف بزرگ این
نشس تها عدم ضمانت اجرائی مصوبات آنها می باشد. چه در ده ههای
گذشته نیز کنوانسیون هایی چون کنوانسیون رامسر و کویت جهت حفاظت
از گستره های طبیعی با شرایط حاد تصویب گردیده بود اما این اقدامات قادر
به اصلاح کلی روند توسعه صنعتی نبوده و محیط زیست جهان همچنان با
چالش های بزرگی روبروست.
(جغرافیای خلیج فارس)
الف- جغرافیای طبیعی:
خلیج فارس بازمانده گودال بزرگی از دوران سوم زمین شناختی است
كه تحت تأثیر فشار ناشی از آتشفشان های فلات ایران و پایداری فلات
عربستان در برابر این واکنش هاي تكتونيكي ايجاد شده و ژرفاي آن گسترش
يافته است. خلیج فارس یا دریای پارس در ۲۴ تا ۳۰ درجه و ۳۰ دقيقه
عرض شمالي و ۴۸ تا ۵۶ درجه و ۲۵ دقيقه طول شرقي قراردارد و از شرق
از طريق تنگه هرمز و درياي عمان به اقيانوس هند راه دارد و از غرب به
رودخانه اروند رود در خوزستان ايران كه حاصل پيوند دو رودخانه دجله و
فرات در عراق و الحاق رود كارون در ايران به آن است ختم مي شود.
طول درياي پارس از تنگه هرمز تا آخرين نقطه پيشروي آن در جانب
مغرب حدود ۸۰۵ كيلومتر است. از نظر ریخت شناسی، درياي پارس
نامتقارن و شیب ساحل جنوبی آن آرام تر از ساحل شمالی است. تمامي دريا
روي نوعي فلات قاره يعني دنباله و امتداد جلگه هاي اطراف فلات ايران
قرار دارد.
مطالعات انجام شده در خلیج فارس بیش از شش سطح را نشان م یدهد
که آثار آن در اعماق ۱۸ – ۹ و ۱۰۰ متری عمق خلیج فارس ردیابی شده اند.
بر اساس شواهد مورفولوژیکی اثبات گردیده که حداقل ۳ بار خلیج فارس
تا مجاورت تنگه هرمز عقب نشینی کرده و خشک شده است. این رخدادها
همگی قبل از ۱۷ تا ۲۰ هزار سال پیش اتفاق افتاده است.
خليج فارس در منطقه گرمسيري و خشک واقع شده است. باد در این
دریا به صورت گسترده عمل میک‌ند و به عنوان مهمترین عنصر جغرافیایی
طبیعی مطرح می شود. بارش در خليج فارس داراي نظم خاصي نيست ولي
قسم تهای شمالی آن نسبت به کران ههای جنوبی به مراتب بارش بیشتری را
دریافت میک‌نند. آبهایی که به خلیج فارس وارد می شوند اغلب شیرین بوده
و حاوی مقدار زیادی مواد غذایی برای موجودات آبزی هستند. مهمترین
ویژگی های بوم شناسی خلیج فارس به کم عمقی، شوری آب و ارتباط
محدود با آ بهای آزاد باعث شده که محیط طبیعی ویژه ای بو جود آید.
موجودات متنوعی در خلیج فارس زندگی میک‌نند که م یتوان به موارد زیر
اشاره کرد: قار چها جلبک ها، صد فها، مرجان ها، خیارهای دریایی، مارهای
دریایی، لا کپش تها، کوس هها، انواع ماهی و میگو، پستانداران دریایی و… .
تنگي گلوگاه هرمز سبب مي شود كه آب هاي آن به كندي تجديد شود.
اين وضعيت محيطي موجب شده که آبزيان موجود در اين پيکره آبي به
خاطر فشارهای زياد دامنه تحملشان نسبت به تغييرات محيطي کم باشد و با
ورود آلاينده ها در اثر بروز آلودگي ها، بشدت آسيب پذير باشند.
شوري آب اين گستره ي آبي از متوسط شوري آب هاي جهان بالا تر
است و در بخشهاي مركزي به حدود ۸- ۷ درصد مي رسد. در عين شوري
زياد آب، ۲۰۰ چشمه آب شيرين در كف و ۲۵ چشمه كاملاً شيرين در
سواحل اين دريا وجود دارند كه همگي از کوه های زاگرس ايران سرچشمه
مي گيرند، عمده اين چشمه ها پس از گذر از لاي ههاي زيرين خليج فارس در
سواحل بحرين، امارات متحده و قطر به سطح زمين مي رسند. تعدادي از اين
چشمه ها در بستر جنوبي خليج فارس قرار دارند.
اروند، مند، دالكي و ميناب بزرگترین و پر آب ترین رودهايي هستند
كه به درياي پارس مي ريزند. خليج فارس ۱۳۰ جزيره بزرگ و كوچك
مسكوني و غير مسكوني با ساختارهاي زمين شناسي متفاوت دارد. بزرگترين
جزيره خلیج فارس جزیره قشم است. ب-جغرافیای تاریخی:
نام دریای پارس از کشور پارس)ایران قدیم( گرفته شده است. ایرانیان
در روزگار هخامنشی این دریا را پارسا درایا یا دریای پارس می خواندند
و یونانیان آن را سینوس پرسیکوس نام می دادند. پارسا درایای ایرانی بعدها
به روم رفت و به گون هی ماره پرسیکوم درآمد. در دوران اسلامی جغرافیا
نویسان عرب و اسلامی هر دو نام را از دو تمدن باستانی گرفتند و همزمان
مورد استفاده قرار دادند. پارسا درایای ایرانی را بحر فارس و سینوس
پرسیکوس یونانی را «خلیج فارس » قلمداد کردند. د هها مدرک باستانی عربی
و اسلامی در دست است که این تئوری را مستند می سازد و از چگونگی
شمول جغرافیايی این دو نام بر آ بهای خاور زمین نگاره ای روشن به دست
میدهد
کلیه مورخان و جغرافی دانان جهان، چه در دوران باستان و چه در
قرون وسطی و دوره معاصر از خلیج فارس به اسامی دریای فارس، خلیج
فارس و یا خلیج العجم و امثال آن یاد کرد هاند و جز آنها نامی نمی شناسند.
مستن دترین دلیل بر این ادعا آثار، کتاب ها و نقشه هایی است که از آنان بر
جای مانده است.
درياي پارس در آغاز، بسيار پهناور و وسيع بوده به صورتي كه قسمت
بيشتر جلگه هاي برازجان، بهبهان و خوزستان تا كوه هاي زاگرس تا اواخر
دوره سوم زمين شناسي در زير آب بود ه و رودهاي دجله و فرات جداگانه
به آن دريا وارد مي شدند.
وسعت خليج فارس در گذشته بيشتر و تقريباً دو برابر وسعت
امروز ياش بوده که به مرور زمان از وسعت آن کاسته شده است. درياي
پارس امروزه با وسعتي در حدود ۲۳۷۴۷۳ كيلومتر مربع )انداز هگيري شده
توسط سازمان جغرافيايي نیرو های مسلح، سال ۱۳۸۶ ( پس از خلیج مکزیکو
و خلیج هودسن سومین خلیج بزرگ جهان محسوب می شود.
ج-جغرافیای سیاسی:
منطقه خليج فارس شامل ۸ كشور كرانه اي است كه به ترتيب عبارتند
از: ايران، عراق، كويت، عربستان سعودي، بحرين، قطر، امارات متحده عربي
و عمان. بيشترين ساحل به ايران تعلق دارد و بر اساس توافق دهه ۱۹۶۰
ايران و انگليس، بيش از ۵۱ درصد خليج فارس از آن ايران است )عسگری،
۵۰:۱۳۸۱ .( حكومت در ميان كشورهاي منطقه از تاريخ كيساني برخوردار
نمي باشد. در ميان كشورهاي منطقه، ايران طولاني ترين تاريخ را دارا می باشد.
نوع حكومت در كشورهاي عربي جنوب خليج فارس پادشاهي و يا امارت
است و تنها ايران و عراق هستند كه داراي نظام جمهوري مي باشند.
خليج فارس از گذشت ههای دور و از جنبه هاي مختلف سياسي، اقتصادي،
فرهنگي و امنيتي همواره مورد توجه بوده و امروزه نيز بر اين اهميت افزوده
شده است. قدرت های بزرگ سیاسی و اقتصادی دنیا امروزه به این منطقه
نگاه ویژه دارند که ناشی از نقش پر اهمیت این منطقه در معادلات اقتصادی
و سیاسی جهانی است. حضور نظامي آمريکا در خليج فارس خود شاهدي
بر اين مدعاست. در حال حاضر میزان نفت تولیدی از حوزه خلیج فارس
توسط ۶ کشور ایران، عراق، کویت، عربستان سعودی، امارات متحده عربی
و قطر که همگی عضو کشورهای صادر کننده نفت )اوپک ( هستند، بالغ بر
۲۸ درصد مجموع تولید جهانی است.
وضعیت زیست محیطی خلیج فارس و عوامل مؤثر در آن:
منطقه خلیج فارس و بویژه گستره آبی دریای پارس جزو مناطق حساس
زیست محیطی دنیا به شمار می رود. در پیدایش چنین شرایطی دو گروه از
عوامل طبیعی و انسانی نقش داشته اند. در هم آمیختگی این شرایط باعث
شکنندگی بیشتر محیط زیست این دریا شده است. نقش انسانی در تشدید
شرایط طبیعی خلیج فارس از عوامل غیر انسانی قوی تر است.
الف – عوامل طبیعی
اگرچه از نظر اکولوژیکی خلیج فارس جزو مناطق منحصر به فرد
است، اما شرایط حاکم بر این دریا نیز ویژه می باشد و می تواند به شدت
نظام اکولوژیکی منطقه را برهم زند. ذخایر زیستی و اکوسیستمی خلیج
فارس جزو ذخایر مهم و ارزشمند به شمار می رود. این دریا از لحاظ دارا
بودن انواع گوناگون ماهی ها و جانوران دریائی به میزان فراوان در ردیف
یکی از غن یترین دریاهای جهان محسوب می شود. چنانکه ماهی و دیگر
جانوران دریائی آن )مانند میگو و خرچنگ( یکی از اقلام صادراتی و تجاری
کشورهای منطقه را تشکیل می دهد. جدا از آن مروارید و مرجان نیز از جمله
دیگر ذخایر دریائی منطقه است که به ویژه مروارید خلیج فارس از قر نها
قبل شهرت جهانی داشته است.
ماهی های خلیج فارس از نظر تنوع و تعداد زیاد ماهی های خوراکی و
صنعتی یک ثروت واقعی محسوب می شوند. ماهی های منطقه به ۲ دسته
تقسیم م یشوند:
۱ ماهی های خوراکی
۲ ماهی های غیر خوراکی که استفاده صنعتی، پزشکی و دارویی دارند.
به طور کلی تنوع محیطی و زیستگاهی در حوزه خلیج فارس موجب
حضور گون ههای بسیار متنوعی از جوامع گیاهی و همچنین جوامع جانوری
شده است.
در این میان تعدادی از گون هها مورد حمایت و حفاظت جهانی قرار دارند
و تعدادی از گون هها نیز بومی منحصر و شاخص خلیج فارس می باشند. گروه
دیگری از جانوران به صورت مهاجر بوده و این منطقه را برای سپری نمودن
تمام مراحل زندگی خود اختصاص داده اند .
از جمله شرایط طبیعی حاکم بر خلیج فارس که محیط زیست آن را
تحت تأثیر قرار می دهند عبارتند از:
۱ ورود پساب های صنعتی و غیر صنعتی
۲ تخلیه نمک و املاح حاصل از شیرین کردن آب دریا
۳ تخلیه آب توازن نفتکش ها که همراه خود نفت خام را وارد دریا می کنند.
ب – شرایط انسانی
شرایط انسانی حاکم بر منطقه خلیج فارس و شک لگیری فعالی تهای
اقتصادی متنوع و خیزش کشورهای ساحلی برای دستیابی به توسعه و رشد
باعث گردیده محیط زیست خلیج فارس دچار آسی بهای زیادی شود. در
ایجاد وضعیت موجود دو گروه از نیازها و تقاضاها نقش داشته اند، بخشی از
نیازها و تقاضاها منطق های بوده و مربوط به کشورهای ساحلی است و بخش
دیگر به سایر کشورهای جهان که به انرژی نیاز مبرم دارند. ۱-آلودگی ناشی از جنگها:
درياي پارس در دهه هاي اخير شاهد چند جنگ ويرانگر بوده است. اين
جن گهاي ويرانگر اثرات مخرب بسياري در محيط زيست اين دريا داشته اند.
در اين جن گها از انواع تسليحات استفاده شده است. اين مسئله زماني
پيچيد هتر م يشود كه بدانيم در برخی از اين جنگ ها نوعي مسابقه تسليحاتي
وجود داشته و باعث ویرانی های ماندگار شده است. جن گهاي منطقه فقط
با استفاده از تسليحات جنگي انجام نمي شد، بلكه تمامي امكانات در خدمت
جنگ قرار مي گرفت حتي از چا ههاي نفتي براي اين منظور استفاده شد.
بزرگترین و زیا نبا رترین آلودگ یهای نفتی به هنگام وقوع جنگ است.
جنگ عراق علیه ایران ) ۱۹۸۸ – ۱۹۸۰ (مهمترین حادثه زیست محیطی است که
اثرات مستقیمی بر مناطق دریایی خلیج فارس داشت. انفجار چا ههای نفتی نوروز
در حوالی ساحل ایران و در نتیجه تخلیه حدود یک میلیون بشکه نفت خام
طی مدت ۱۶ ماه به محیط دریا از نمون ههای آن م یباشد. به همین دلیل انفجار
چا ههای نوروز رکورد طولان یترین حادثه نفتی در منطقه را بر جای گذاشت.
همچنین طی جنگ عراق- کویت ) ۱۹۹۱ (حدود ۶ تا ۸ میلیون بشکه
نفت در منطقه دریایی خلیج فارس تخلیه گردید. از بین رفتن بسیاری از
ماه یها و آبزیان و نیز تخریب تأسیسات و زیستگاه های ساحلی پرده دیگری
از سوانح جنگ ۱۹۹۹ را تشکیل داد و اثرات زیست محیطی بزرگ و زیان
آوری بر جوّ و اکوسیستم های خاکی و دریایی اطراف برجای گذاشت.
در محیط دریا مواد باقی مانده از انفجارات قبلی، گلوله های عمل نکرده
و سایر مواد تسلیحاتی باعث آلودگی محیط دریا شده است. در مواردی
که انفجارها از شدت بالاتری برخوردار بوده باعث شده آسیب زیادی به
اکوسیستم دریائی و فرم ساحل وارد گردد. ۲-آلودگی ناشی از تخلیه فاضلابها:
از برجسته ترین عوامل انسانی دیگری که باعث ایجاد آلودگی است
م یتوان از تخلیه فاضلاب و زباله سکونت گا ههای شهری و روستائی و
پسماندهای کشاورزی به همراه سایر آلودگ یها از جمله آب گرم خروجی از
صنایع، مقادیر زیادی فوم، آزبست، روغن های سوخته، لاستیک های فرسوده
و آهن آلات اسقاطی به عنوان دیگر عواملی نام برد که ورود این فاضلا بها
باعث ایجاد بار میکروبی بالا، تجمع فلزات سنگین، سموم کشاورزی در
محیط های ساحلی می شوند.
هر سال بیش از ۱۰ میلیون تن انواع فاضلاب توسط کشورهای ساحلی
در خلیج فارس رها می شود. این مسئله به خصوص در مناطق صنعتی و
پتروشیمی بسیار برجسته است و فاضلاب شهری که به دریا می ریزد، مناطق
حساس ساحلی از جمله مجتم عهای مرجانی، جنگ لهای حرا، زیستگا ههای
ساحلی و دریائی را به تدریج نابود می کند. فاضلاب سرازیر شده به دریا
همچنین باعث انقراض برخی آبزیان و گون ههایی که به ساحل وابسته
هستند، می شود. همچنین تأثیر گذاری بر منابع آب و انرژی، معابر عمومی
ساحل، تغ ییر کاربری زمین و چشم اندازهای محیط و تأثیر روی اجتماعات
ساحلی و محلی را از دیگر پیامدهای هدایت نامناسب فاضلاب شهری به
دریا و مناطق ساحلی می توان ذکر کرد.
عسلویه یکی از بی نظیر ترین مناطقی است که تنوع زیست دریائی در آن
وجود دارد اما پساب های خروجی در این منطقه آن را به یکی از آلوده ترین
مناطق خلیج فارس تبديل کرده است. فاضلاب صنعتي حاصل از فعاليت
در سايت صنعتي عسلويه كيي از مهم ترين منابع آلاينده خليج فارس در
كرانه هاي شمالي است. ۳-آلودگی نفتی خلیج فارس:
وجود ذخایر عظیم نفت و گاز در این منطقه موجب شده تا فعالی تهای
حفاری، استخراج، پالایش، احداث تأسیسات نفتی، عملیات بارگیری و
حمل توسط سوپر تانکرها گسترش یافته و آلودگی رو به افزایش را به
محیط زیست دریائی تحمیل کنند. در حال حاضر تقریباً ۷۰ سکوی نفتی
در خلیج فارس فعال هستند که آمارها نشان می دهد سهم قابل توجهی در
آلودگی خلیج فارس دارند. به طور کلی ۳/ ۱ درصد میزان آلودگی نفتی جهان
به این منطقه اختصاص دارد ک ه این مقدار در واقع ۴۷ برابر میانگین مقداری
است که برای این ناحیه در نظر گرفته شده است. در برخی مواقع به دلایلی
نفت خام وارد دریا م یشود و لکه های نفتی را پدید می آورد.
بزرگترین لکه نفتی که تاکنون در خلیج فارس دیده شده ۶۰۰ مایل مربع
وسعت داشته که در ۶ بهمن ۱۳۶۹ و در زمان اخراج صدام از كويت روی
آب پدید آمد. صدام براي تخريب بيشتر كويت، چاه هاي نفت آن را منفجر
كرد و به همین دلیل میزان آلودگی خلیج فارس به ۴۸ برابر آلودگی آ بهای
آزاد رسید. سواحل خلیج فارس نیز به واسطه لک هها و لای ههای نفتی چرب،
۱۰۰ مرتبه آلوده تر از سواحل سایر نقاط جهان گزارش شده است.
لک ههای نفت روی آب باعث افزایش جذب نور آفتاب و افزایش درجه
حرارت محیط و به هم خوردن روند فعل و انفعالات اکولوژیک و زیستی
در محیط م یشوند. چسبیدن لکه های نفتی به ریشه و ساقه گیاهان دریائی
آنها را م یخشکاند. فتوسنتز گیاهان آبزی بر اثر قرار گرفتن لای ههای نفت
روی سطح آب متوقف شده، جانوران آبزی به علت اینکه آبشش آنها با
لایه ها و قطرات نفت پوشانده می شود، دچار اختلال شده.
خلیج فارس و كنوانسيون منطقه ای كويت:
به دليل حاكميت شرايط ويژه زيست محيطي به خليج فارس، دفتر برنامه
محيط زيست سازمان ملل) UNEP ( در سال ۱۹۷۴ اعلام كرد كه امكانات
علمي و فني خود را در اختيار كشورهاي ساحلي خليج فارس مي گذارد.
اولين نشست كنوانسيون منطق هاي پس از فراهم آمدن مقدمات، در سال
۱۹۷۸ انجام شد و با عنوان سازمان منطقه اي حفاظت از محيط زيست دريايي
R.O.P.M.E( ( يا كنوانسيون كويت مورد شناسايي قرار گرفت.
اين كنوانسيون، سند قانوني است كه كشورهای حوزه خليج فارس
و دريای عمان شامل ایران، عراق، کویت، عمان، قطر، عربستان سعودی،
بحرين و امارات عربی متحده در آن متعهد شده اند كوشش های خود را برای
حفاظت از محيط زيست دريايی مشتركشان بكار ببندند. كنوانسيون مذكور
دارای ۳۰ ماده بوده و با هدف تعيين وظايف اعضا برای حفاظت و حمايت
از محيط زيست دريايی خليج فارس و دريای عمان تدوين شده كه همواره
در معرض تهديد آلودگی ناشی از دريا و حمل و نقل دريايی می باشند. در
اين كنوانسيون از كشورهای عضو خواسته شده كه فعاليت های اقتصادی و
اجتماعی خود را در سرزمي نهای خویش طوری تنظيم كنند كه موجبات
آلودگی محيط زيست دريايی حوزه را فراهم نكند.
نتیجه گیری:
وضعيت زیستي خليج فارس حاصل فرايندهاي طبيعي است كه در
دهه هاي اخير به دليل فعالي تهاي مخرب نوع بشر تشديد شده و به مرور
به سوي بحران زيست محيطي پيش مي رود. اين مسئله به قدري وضعيت
نگران كننده به خود گرفته كه شاهد بروز نا به هنجاري زيستي و اكوسيستمي
در اين گستره آبي هستيم. منابع آلاینده محیط زیست دریای پارس بسیار
متنوع هستند اما فعالیت های نفتی از مهمترین آنها می باشد.مهمترين پيامدهاي
اقدامات مخرب محيط زيست در خليج فارس در محيط دريا عبارتند از: ۱-مرگ مرجان ها:
مرجان دریائی نقش بسزایی در اکوسیستم دریايی دارد. مرجان ها منبع
غذایی بسیار مهمی برای آبزیان محسوب می شوند و به علت وجود منابع
غذایی مناسب در لابه لای آب سن گهای مرجانی، این تود هها برای ماه یهای
زینتی که ارزش زیادی دارند از اهمیت فراوانی برخوردار است. آلودگی آب
در منطقه موجب مرگ و میر مرجان ها شده است. آب سن گهای مرجانی
بسیار حساس اند و با کوچکترین محرکی تحت تأثیر قرار م یگیرند برای
همین آلودگی های ساحلی باید از بین برود. ۲- مرگ دلفین ها:
پنج تا هفت گونه دلفین در خلیج فارس وجود دارد و به طور کلی بیش
از صد هزار دلفین در خلیج فارس و دریای عمان زندگی می کنند.
در پاییز ۱۳۸۶ در طول یک ماه بیش از ۱۵۰ دلفین جان خود را از دست
دادند که متخصصان نتوانستند به طور یقین علت مرگ دلفین ها را مشخص
کنند. اما احتمال مي رود آلودگ يهاي صوتي و زيس تمحيطي دليل اصلي اين
مرگ و مير باشد. ۳-مرگ لا کپشت ها:
عمده سواحلی که در خلیج فارس لاک پش تها را در خود پرورش
می دهند عبارت اند از : جزایر لاوان، قشم ولارک و برخي از سواحل جنوبي.
اما امروزه زیستگاه های موجود در خشکی که لاک پشت ها، بخصوص هنگام
تخم ریزی به آنها مراجعه می کنند مورد تهدید و تخریب انسانی قرار
گرفته اند.
سواحل شمالی یکش در گذشته یکی از زیستگاه های مهم لاک پش تهای
دریايی بوده اما در حال حاضر تأسیس بندرگاه و موج شکن ها باعث
مهاجرت لاک پشت ها و یا فرار آنان از منطقه گردیده است. در تمام ساحل
خلیج فارس کمتر نقطه خالی از زباله مشاهده می شود. وجود پلاستی کهای
شفاف در سطح دریا باعث می شود لاک پشت ها به اشتباه آنها را بلعيده و
در اثر انسداد معده از بین بروند. لاک پش تهای ماده هنگام قرار گرفتن در
ساحل که به لک ههای نفتی آلوده است دچار مسمومیت می شوند یا اینکه
بر اثر بخارات و گازهای به دست آمده از محیط فاصله گرفته و تخم
ریزی نم یکنند و متأسفانه نسل اين حیوان در معرض انقراض قرار می گیرد.
گون ههای زیستی دیگر نیز از تخریب های ایجاد شده در امان نیستند. به بیان
بهتر تخریب محیط زیست دریا حیات موجودات این گستره آبی را مورد
حمله قرار داده است.
در مقايسه با ديگر منابع آلودگي، جامعة بين المللي توجه كمتري
نسبت به آلودگي ناشي از اكتشاف و استخراج منابع فلات قاره مبذول
داشته و تاكنون كنوانسيو ني در اين خصوص تنظيم نشده و صرفاً برخي از
كنوانسيون هاي جهانی و منطقه اي كه به ديگر منابع آلودگي اختصاص داده
شده حاوي مقررات كلي در زمينة آلودگي ناشي از اكتشاف و استخراج منابع
فلات قاره است.
آنچه از مواد كنوانسيون كويت استنباط مي شود كشورهاي عضو متعهد
شده اند تا براي حفظ محيط زيست درياي پارس ضمن انجام اقدامات عملي
در كاستن از فعاليت هاي مخرب محيط زيست از ظرفيت هاي خود جهت
همكاري هاي منطقه اي و بين المللي در جهت حفاظت از محيط زيست خليج
فارس بهره بگيرند.
