شواهد تاریخی ایران اثبات مینماید که آسانسور در مجموعه های منحصر به فرد تخت جمشید، معبد آناهیتا و کاخ آپادانا پیش از زمان ارشمیدس نیز مورد استفاده قرار گرفته است اما در حقیقت باید تاریخچه صنعت آسانسور در ایران را به دو دوره قبل و بعد از انقلاب تقسیم کرد.
صنعت آسانسور در ایران قبل از انقلاب
صنعت آسانسور در کشور ما قدمتی ۸۰ ساله دارد و آنچه مسلم و قابل بررسی است اولین آسانسورها در ساختمان هایی که در زمان پهلوی اول ساخته شده است نصب شده و در ساختمان های اطراف میدان امام خمینی(میدان سپه سابق) مانند باشگاه افسران ستاد ارتش و کتابخانه ملی، آثار آن وجود دارد و بسیاری از آنها توسط کارشناسان خارجی و به کمک نسل اول متخصصین صنعت آسانسور ایران نصب و راه اندازی شده است.
هم چنین اولین آسانسور الکتریکی ایران برای اولین ساختمان بلند در خیابان جمهوری در سال ۱۳۲۹شمسی طراحی و ساخته شده است. اما آسانسورهای امروزی از حدود ۵۰سال پیش وارد کشور شده است زیرا نسل اول ساختمان های بیش از ۳طبقه در ایران و آپارتمان سازی به صورت امروزی از سال ۱۳۳۵به بعد باید نامگذاری کرد. در ابتدا آسانسورها کامل و بسته بندی شده از خارج کشور به ایران وارد می‌شده است. اولین نمایندگی فروش آسانسور در کشور مربوط به یک شرکت سوئیسی می‌باشد که توسط یک شرکت ایرانی وارد شد و بعد از آن نیز شرکت های خارجی دیگر در این زمینه فعالیت داشتند، لیکن به تدریج شرکت های ایرانی فروش ونصب آسانسور در ایران بوجود می‌آیند و در سال ۱۳۴۵اولین کارگاه تولید درب و کابین با کپی برداری از روی درب و کابین های شرکت های اروپایی تاسیس می شود.
همچنین در این سال، ایجاد شهرک های مسکونی در اطراف شهرهای بزرگ و آپارتمان سازی در طرح های وزارت مسکن و شهرسازی برنامه ریزی شده و طرح ساخت اولین کارخانه آسانسورسازی در ایران مطرح می‌شود و سرانجام در سال ۱۳۵۳اولین کارخانه آسانسورسازی ایران در زمینی به مساحت ۴۰هزار متر مربع واقع در شهر صنعتی البرز قزوین با نام ایران شیندلر با ظرفیت اولیه تولید ۴۰۰دستگاه آسانسور تحت لیسانس شیندلر سوئیس به بهره برداری می‌رسد و از سال ۱۳۵۴تا ۱۳۵۷توسط شرکت ایران شیندلر دوره های کامل آموزش تئوری و عملی نصب آسانسور جهت پرورش نیروی متخصص در نصب آسانسورها برگزار شده و در هر دوره ۲۰نفر تکنسین موفق به کسب مدرک مهارت نصب میشوند.
امروزه دانش آموختگان آن دوره ها زبده ترین و کارآمدترین افراد در صنعت آسانسور ایران می باشند. بنابراین اغراق نمی‌باشد اگر از شرکت آسانسورسازی ایران شیندلر به عنوان مادر صنعت نوین آسانسور در ایران یاد کرد بعد از آن کارخانه های دیگری توسط شرکت های خارجی در ایران فعالیت نمودند که از آن جمله می‌توان به کارخانه آسانسور و پله برقی ایران که در سال ۱۳۵۴تحت لیسانس هاوس هان آلمان در ابهر شروع به تولید کرد و همچنین کارخانه ایران امباربا رشت که در سال ۱۳۵۵تولید خود را آغاز کرد
در کنار شرکت های تولید فوق و تا قبل از سال ۱۳۵۷چهار یا پنج کارگاه تولید درب و کابین به همراه سی شرکت نصب و فروش آسانسور هم ایجاد می شود که بعضی از این شرکت ها نمایندگی فروش شرکت های خارجی فوق را در تهران و شهرستان ها دریافت کرده و کارگاه های مذکور نیز شرکت های فروش و نصب آسانسور را یاری می دهند.به این ترتیب تا قبل از انقلاب وضعیت صنعت آسانسور به شرح فوق بوده است. صنعت آسانسور در ایران بعد از انقلاب در حقیقت می توان این دوره را به دو دوره قبل و بعد از جنگ تحمیلی تقسیم کرد
دوران قبل از جنگ
با خروج کارشناسان خارجی از ایران و عدم واردات آسانسور برخی از شرکت های خارجی موجود در ایران تعطیل شده یا به دلیل خروج سرمایه گذار خصوصی از ایران، این شرکت ها توسط وزارت مسکن و شهرسازی و بانک صنعت و معدن اداره میشوند.
دوران بعد از جنگ
با شروع جنگ و با تعطیل شدن آپارتمان سازی صنعت آسانسور ایران رو به رکود می‌رود. در این دوران به دلیل تحریم‌های اقتصادی و براساس ضرورت و نیاز دست اندرکاران شروع به فعالیت‌های تولیدی در زمینه ساخت قطعات یدکی آسانسور کردند که تا قبل از آن از خارج وارد می‌شد، در داخل ایران ساخته شده و در واقع آسانسور به صورت تلفیقی در کشور تولید و نصب می‌شد. پس از جنگ صنعت ساختمان در ایران شروع به رشد کرده و صنعت آسانسور نیز به حرکت در می‌آید. در حال حاضر تعداد محدودی شرکت تولید کننده آسانسور و بیشتر از یک هزار شرکت نصب و سرویس آسانسور در سراسر ایران مشغول به کارند که کارشان فروش، مونتاژ و خدمات پس از فروش می‌باشد. هم چنین تعداد یک صد وبیست کارگاه کوچک و بزرگ در سراسر ایران به ساخت درب و کابین و قطعات آسانسور مشغولند هم چنین در دهه ۷۰ مجوز واردات صادر شد و به دنبال آن واحد های فروش و نمایندگی های آسنسورهای وارداتی از جمله اوتیس تیسن، گلداستار، فوجی، ام پی و……در ایران تاسیس شدند که مجموعه شرکت ها کارگاه‌ها و نمایندگی های فوق به همراه چند واحد خدمات مهندسی صنعت آسانسور ایران را تشکیل می‌دهند.
برگرفته از سایت : الماس آسانسور