در ادامه به چهارمین نوع اسیبهای سازند میپردازیم.
۴-امولسیونها
ترکیباتی از دو یا چند سیال غیر قابل امتزاج هستند که به صورت ملکولی در داخل یکدیگر پخش نمی شوند. امولسیونها از یک
فاز پیوسته و یک فاز ناپیوسته ۱ تشکیل شده اند بطوریکه فاز ناپیوسته به صورت قطراتی کوچک در فاز پیوسته معلق است. اسید کلریدریک یکی از اسیدهایی است که هنگام عملیات اسید کاری ممکن است با ایجاد امولسیون، مشکل سازشود و باعث مسدود شدن بعضی از گلوگاههای موجود در سنگ مخزن شود. راه تضعیف حالت پایدار امولسیون، استفاده از امولسیون شکنها می باشد.
در واقع امولسیون شکنها باعث کاهش کشش سطحی که باعث میشود ۲ فاز معاق نباشد و در هم حل شوند.
البته با تستهای ازمایشگاهی میتوانیم از اولامتحان کنیم که این اتفاق نیفتد.
این مواد در حقیقت کشش سطحی بین دو سیال را کاهش می دهند و باعث حل شدن دو سیال در یکدیگر می شوند.
همانطور که مشاهده کردید بحث آسیب های سازند بسیار گسترده است و آنچه تا بدینجا بحث شد تنها مختصری بود در مورد آسیب دیدگی های طبیعی، و اما ادامه مطلب در مورد
آسیبهای القایی:
همانطور که قبلاً اشاره شد این آسیبها هنگام انجام برخی از عملیات مثل حفاری، اسید کاری، مشبک کاری و… ایجاد می شوند.
انواع انهارا نام میبرییم.
۱-مسدود شدن القایی توسط ذرات
علاوه بر ذرات مهاجرت کننده نظیر دانه های رسی و ذرات ریز دانه (Fine)که قبلاً برسی شدند، در حین عملیات حفاری، تکمیل،
اسیدکاری و غیره بسیاری از ذرات خارجی ممکن است وارد سنگ مخزن شوند و باعث ایجاد صدمه به سنگ مخزن در اطراف دیواره چاه شوند.مثل تزریق غیر عمدی چامدات (سیالات کثیف تزریق کردیم ،درست فیلتر نشده اند.)
۲-تغییر تر شوندگی
قبل از هر کاری باید بدانیم تر شوندگی چیست ؟
واژه تر شوندگی به صورت زیر تعریف می شود:
” تمایل یک سیال برای پخش شدن بر یا چسبیدن به سطح یک جسم جامد در حضور سیالات غیر قابل امتزاج دیگری برای ارزیابی ترشوندگی یک مخزن می توان تنش های سطحی موجود در مخزن یعنی تنش های سطحی بین سیال-سیال و تنش
آنها را اندازه گرفت.
توجه داشته باشید که ترشوندگی یک خاصیت و رفتار میکروسکوپی (θ)سطحی بین سیال-جامد و زاویه تماس
در حقیقت زاویه ای است که θ پیک است و اندازه گیری آن توسط روشهای آزمایشگاهی در مقیاس میکرو امکان پذیر است. زاویه بین سطح جامد و خط مماس بر سطح دو سیال در نقطه تماس دو سیال و جسم جامد وجود دارد. شکل پایین تنش های سطحی بین را نشان می دهد. (θ)سیال-سیال و تنش سطحی بین سیال-جامد و زاویه تماس را نشان می دهد.
زاویه θ معمولا در فاز چگالتر اندازه گیری می شود و مقدار آن می تواند خاصیت تر شوندگی آن سیال را توصیف کند.
اگر زاویه از ۹۰درجه کمتر باشد گفته می شود فاز چگالتر فاز تر کننده است. مثلاً در شکل سطح مورد نظر نسبت به آب تر و نسبت به نفت غیر تر است.
همانطور که در شکل نشان داده شده است، خاصیت تر کنندگی که یکی از خاصیت های بسیار موثر در تولید
نفت یا گاز از چاههای نفت و گاز می باشد، علاوه بر جنس سطح جامد به نوع سیال های در تماس با آن هم بستگی دارد. همانطور که در این شکل دیده می شود، هنگامی که آب و ایزو اکتان استفاده می شوند، آب هر دو سطح تشکیل شده از کلیست و سیلیکات را تر می کند.
هنگامی که آب و اسید نفتنیک استفاده می شوند، آب سطح سیلیکاتی را تر می کند در حالیکه در مورد سطح
کلیستی، اسید نفتنیک فاز تر کننده می باشد. دو سیستم دیگر یعنی آب و ایزواکتان بعلاوه ایزوکوینولین و آب و ایزوکوینولین
نتایجی شبیه به دو آزمایش قبل به دست می دهند. این آزمایشات وابستگی خاصیت تر شوندگی را به جنس سیالات در تماس با هم و نیز جنس سطح جامد در تماس با آنها نشان می دهد. همچنین از این آزمایشات می توان دریافت که بسته به جنس سنگ مخزن و سیالات موجود در آن، سنگ مخزن ممکن است آب دوستWater Wet یا نفت دوستOil Wet باشد.
جدول زیر خواص تر کنندگی چند جفت سیال در تماس با یکدیگر را در شرایط مخزن و آزمایشگاه نشان می دهد.
مقادیر مختلف زاویه تماس هنگامی که دو سیال در مجاورت یکدیگر قرار می گیرند، مقادیر متفاوتی از ترشوندگی را نشان می دهد و با قانون سر انگشتی نشان داده شده در جدول زیر و شکل پایین قابل تفسیر می باشد.
برای به دست آورد بیشترین ظرفیت جریان، سنگ مخزن باید آب دوست باشد ولی متاسفانه به علت وجود برخی از مواد موجود در سیال حفاری، سنگ مخزن در اطراف دیواره چاه ازآب دوست به نفت دوست تبدیل می شود که همین عامل باعث کاهش تراوایی سنگ در اطراف دیواره چاه می شود.
در پارت بعد به واکنشهای اسید و محصولات جانبی آن میپردازیم.