گرامیشت روز حمل و نقل / چرا ۲۶ آذر روز حمل و نقل است؟
پردیس فناوری کیش_ طرح مشاوره متخصصین صنعت و مدیریت
دبیرخانه همایش روز ملی حمل و نقل را به تمامی فعالان و تلاشگران کشور تبریک عرض مینماید.
اهمیت حمل و نقل
حمل ونقل در ایجاد تمدنی که از آن با نام تمدن قرن بیستم یاد می‌شود، بیشترین سهم را داشته و یاریگر انسان در پی‌ریزی مدنیت و شهرنشینی و گذر از دوران سراسر تحول انقلاب صنعتی بوده‌است.
حمل ونقل در ایجاد تمدنی که از آن با نام تمدن قرن بیستم یاد می‌شود، بیشترین سهم را داشته و یاریگر انسان در پی‌ریزی مدنیت و شهرنشینی و گذر از دوران سراسر تحول انقلاب صنعتی بوده‌است. در ایران اما ۲۶ آذر در کنار اهمیت یاد شده به دلایل دیگری روز حمل و نقل نامگذاری شده‌است.
امروز کارشناسان اقتصادی کشور به اتفاق بر این نکته اذعان دادند که صنعت حمل ونقل، صنعتی بالقوه و توانمند است که به مدد مدیریت صحیح و درایت اقتصادی، قادر است به عنوان یکی از منابع درآمدی جایگزین درآمد نفت، در اقتصاد کشور ایفای نقش کند.
بررسی تاریخ تمدن‌های بزرگ حکایت از آن دارد که در قرون و اعصار گذشته، برخورداری از شبکه حمل و نقل کارآمد یکی از عوامل زمینه ساز توفیق تمدن‌ها در عرصه تولید و بازرگانی داخلی و خارجی بوده و تمدن باستانی و پرافتخار ایران نیز، بخشی از موقعیت و اقتدار تاریخی خود را مدیون موقعیت جغرافیایی خاص و نظام توانمند و انعطاف پذیر حمل ونقل و ارتباطات بوده‌است.
اما چرا ۲۶ آذر؟
در تاریخ تحولات صنعت حمل و نقل در کشورمان، روزها و ایام سرنوشت‌سازی بوده‌اند که نقشی تعیین کننده در شکل‌گیری و انسجام شبکه حمل ونقل کشور داشته‌اند.
۲۶ آذر سال ۱۳۶۲ در زمره چنین ایامی است. ۲۶ آذر ماه هر سال، یادآور صدور فرمان امام راحل «ره» در سال ۱۳۶۲ در زمینه اعزام کامیون‌ها به بنادر جنوبی برای تخلیه کالاهای وارداتی از مبادی دریایی کشور است.
ایجاد تنگناها و محدودیت‌ها در نظام ترابری کشور، یکی از تبعات اقتصادی جنگ تحمیلی بود. به لحاظ موقعیت ویژه جغرافیایی و دسترسی گسترده ایران به آبهای آزاد، بیشترین مبادلات تجاری کشور همواره از طریق بنادر جنوبی صورت می‌گرفته است و با بروز جنگ، مشکلات و محدودیت‌های فراوانی در گلوگاه‌های اصلی کشور رخ نمود؛ به ترتیبی که از مجموع بنادر فعال پنجگانه آبادان، خرمشهر، بندرامام، بوشهر و بندرعباس، بنادر آبادان و خرمشهر به کلی از صحنه حمل و نقل حذف شدند و بندر امام نیز به دلیل نزدیکی به مناطق جنگی به حالت نیمه تعطیل درآمد.
از سوی دیگر به علت نیازهای فزاینده ناشی از ضرورت‌های جنگ و افزایش جمعیت، میزان واردات کالاهای اساسی از طریق بنادر افزایش یافته بود و تعداد کثیر کشتی‌ها در انتظار تخلیه در بنادر، نگرانی‌های فراوانی در زمینه بروز بحران ناشی از اتمام ذخیره کالاهای اساسی در شهرها و جبهه‌های جنگ، فساد محمولات غذایی کشتی‌های در انتظار تخلیه، تهدید کشتی‌های منتظر تخلیه از سوی هواپیماها و توپخانه دشمن و شمول دموراژها و بیمه‌های جنگی سنگین و کمرشکن به کشتی‌های منتظر ایجاد کرده بود.
برای مقابله با این معضل، ستادی متشکل از برخی دستگاه‌های اجرایی، با مسئولیت معاونت وقت حمل ونقل وزارت راه و ترابری، به عنوان یکی از شاخه‌های ستاد بسیج اقتصادی تشکیل شد و با اتخاذ تدابیری از جمله هماهنگی با دستگاه‌های ذیربط و نیز تأمین و توزیع لاستیک و قطعات یدکی، روغن موتور و دیگر خدمات مورد نیاز کامیونداران، موفقیت‌هایی در زمینه جلب و جذب آنان به سمت مبادی ورودی حاصل شد؛ اما از آنجا که میزان کالاهای وارداتی، بسیار بیشتر از توان پذیرش و بارگیری ناوگان حمل ونقل در آن مقطع بود، مشکل نوبت‌های طولانی برای تخلیه کشتی‌ها کماکان ادامه یافت و درآذر ماه سال ۱۳۶۲ ، تعداد کشتی‌های منتظر تخلیه به حدود ۱۰۰ فروند رسید.
با اوج گرفتن بحران، گزارشاتی در زمینه وجود کالاهای اساسی و مورد نیاز کشور در بنادر جنوبی و محدودیت شدید در زمینه حمل ونقل و انتقال آنها به شهرها و مناطق جنگی، از سوی مقامات وزارت راه و ترابری و وزارت بازرگانی، به حضرت امام «ره» ارایه شد و رهبر کبیر انقلاب اسلامی نیز در سخنرانی خود در روز ۲۶ آذر ماه ۱۳۶۲، با انفاس قدسیه خویش، ضمن اطمینان دادن به مردم در زمینه وجود مایحتاج عمومی به مقدار مورد نیاز در بنادر جنوب، کامیونداران کشور را به مشارکت در تخلیه هرچه سریعتر بنادر فراخواندند.
در پی صدور فرمان تاریخی امام راحل ره»، کامیونداران، رانندگان و مؤسسات و انجمن‌های صنفی، آمادگی خود را برای مشارکت در بسیج تخلیه بنادر اعلام کردند و معاونت حمل ونقل وزارت راه و ترابری نیز با ایجاد ستاد تخلیه کالا از مبادی ورودی، مدیریت مؤثری را در زمینه هماهنگی دستگاه‌ها و نهادهای ذیربط برای برنامه ریزی پهلوگیری کشتی‌ها، تأمین و بکارگیری تجهیزات و عوامل تخلیه و بارگیری در اسکله‌ها، افزایش ساعات کار گمرکات و بنادر و ارایه خدمات مورد نیاز کامیونداران، به عمل آورد و در نهایت با درایت حضرت امام «ره» و فداکاری، ایثار و تلاش شبانه روزی دست اندرکاران حمل ونقل، مشکل تجمع کالاهای وارداتی و نوبت‌های طولانی تخلیه کشتی‌ها در بنادر کشور حل شد.
۱۴ سال پس از زمان صدور فرمان امام راحل «ره»، در سال ۱۳۷۶ به پیشنهاد وزارت راه و ترابری(در آن زمان) و برای آگاه‌سازی هر چه بیشتر جامعه با نقش و جایگاه بخش حمل ونقل ، روز ۲۶ آذر ماه، از سوی شورای فرهنگ عمومی کشور به عنوان روز حمل و نقل شناخته شد.